तेलंगणा राज्याचे माजी मुख्यमंत्री के. चंद्रशेखर राव (केसीआर) हे मूळचे काँग्रेस पक्षाचे कार्यकर्ते होते. संजय गांधी यांच्या कार्यकाळात, ते त्यांच्या टीममधील एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व होते. त्यांनी इंदिरा गांधी यांच्या मार्गदर्शनाखाली काम केले. संजय गांधी यांच्या निधनानंतर काँग्रेसमध्ये मोठे बदल झाले. त्यामुळे केसीआर यांनी काँग्रेस पक्षातून बाहेर पडण्याचा निर्णय घेतला.पुढे, त्यांनी तेलंगणा संघर्ष समितीच्या माध्यमातून स्वतंत्र तेलंगणा राज्याच्या निर्मितीची मागणी जोरकसपणे मांडली. त्या चळवळीचे ते प्रमुख नेतृत्व होते. आंध्र प्रदेशातील लोक तेलंगणाच्या नागरिकांवर अन्याय करतात, असा आरोप नेहमीच होत असे. अखेर तेलंगणा राज्य अस्तित्वात आले, आणि केसीआर हे त्या राज्याचे पहिले मुख्यमंत्री झाले.
मुख्यमंत्री म्हणून कार्यभार सांभाळताना, त्यांनी अनेक महत्त्वाचे निर्णय घेतले. विशेषतः नद्यांचे पाणी थेट शेतकऱ्यांच्या वापरासाठी वळवण्याच्या योजनांवर त्यांनी भर दिला. सुरुवातीला त्यांचा भारतीय जनता पक्षाशी काहीसा सॉफ्ट कॉर्नर होता. त्यांनीच पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना जनधन योजनेचा सल्ला दिला होता, असे बोलले जाते.परंतु, भाजप सत्तेत आल्यानंतर त्यांनी केसीआर यांच्यावर दबाव आणण्याचा प्रयत्न केला. “तुमचा पक्ष आमच्या पक्षात विलीन करा, अन्यथा त्रास दिला जाईल,” असा अप्रत्यक्ष संदेश दिला गेला. यानंतर, केसीआर यांनी भारत राष्ट्र समिती (BRS) या पक्षाची स्थापना केली आणि तो राष्ट्रीय पातळीवर नेण्याचा प्रयत्न केला.
मात्र, बीआरएसला देशपातळीवर नेण्याच्या प्रयत्नात तेलंगणाकडे दुर्लक्ष झाले, आणि या असंतोषामुळे त्यांचे सरकार कोसळले. परिणामी, काँग्रेस पक्ष सत्तेवर आला. एकेकाळी ज्यांचे भविष्य उज्ज्वल वाटत होते, ती बीआरएस पक्षाची स्थिती आज संकटात आहे. अंतर्गत कलहामुळे हा पक्ष कमकुवत झाला आहे.केसीआर यांचा पक्ष हा कुटुंबकेंद्रीत असून त्यांचे कुटुंबच त्याचा कारभार पाहते. त्यांच्या सुपुत्री कविता केसीआर यांची खासदार म्हणून निवड झाली होती. नंतर त्या विधान परिषदेच्या सदस्य झाल्या. त्यांचा मुलगा, के. टी. रामाराव, केसीआर मुख्यमंत्री असताना कॅबिनेट मंत्री होता. परंतु सत्तेचा पाया ढासळल्यानंतर पक्षात अंतर्गत वाद निर्माण झाले.
कविता यांना वाटत होते की, बीआरएस पक्ष भाजपमध्ये विलीन होण्याच्या मार्गावर आहे. त्यामुळेच त्यांनी आपल्या वडिलांना,केसीआर यांना – २३ मे रोजी एक गुप्त पत्र लिहिले. त्या पत्रात त्यांनी भाजपच्या संदर्भातील नम्र धोरणावर नाराजी व्यक्त केली होती. मात्र हे पत्र पक्ष कार्यालयातूनच लीक झाले, ज्यामुळे गोंधळ उडाला.कविता यांना २ सप्टेंबर रोजी बीआरएसमधून निलंबित करण्यात आले. पक्षाने ट्विट करून स्पष्ट केले की, कवितांच्या वागणुकीमुळे पक्षाची प्रतिमा मलिन होत आहे. कवितांनी आपल्या भाऊ के.टी. रामाराव आणि के. हरीश राव यांच्यावर, तसेच माजी खासदार मेघा रेड्डी यांच्यावर भ्रष्टाचाराचे आरोप लावले होते.
यामुळे तेलंगणातील राजकारणात मोठ्या प्रमाणात चर्चेला सुरुवात झाली. बीआरएसमधील नेत्यांना वाटत होते की काँग्रेसला पराभूत करायचे असेल, तर भाजपसोबत हातमिळवणी करावी लागेल. परंतु कविता भाजपच्या विरोधात ठाम होत्या. त्यांना वाटत होते की, आपल्याला जेलमध्ये टाकून वडिलांवर दबाव आणण्याचा भाजपचा कट होता.कवितांचे पक्षातून बाहेर जाणे हे भाजप आणि काँग्रेस दोन्ही पक्षांसाठी संधीचे क्षण ठरले. भाजपला बीआरएसला संपवायचे आहे, तर काँग्रेसला ती कमकुवत करायची आहे. कवितांना पक्षातून काढून टाकल्यामुळे हे दोन्ही पक्ष सतर्क झाले. काहींना वाटते की, कविता काँग्रेसमध्ये किंवा भाजपमध्ये जाऊन बीआरएसचे आणखी नुकसान करू शकतात.
दुसरीकडे, केसीआर यांनी निवडणुकीतील पराभवानंतर फार्महाउसवर निवृत्त जीवन स्वीकारले. निवडणुकीतील पराभवाने त्यांना मानसिक धक्का बसला. दरम्यान, दिल्लीतील कथित दारू घोटाळ्यात कवितांचे नाव आले आणि त्यांना अटक झाली. यामुळे त्यांची भाजपविरोधी भूमिका अधिक ठाम झाली.आजच्या घडीला तेलंगणामध्ये काँग्रेस सत्तेवर असली, तरी त्यांच्यावरही भ्रष्टाचाराचे आरोप आहेत. बीआरएसने भ्रष्टाचाराविरोधात लढायचे होते, पण सध्या त्याच पक्षात अंतर्गत संघर्ष सुरू आहे. भाजप या संधीची वाट पाहत होता, आणि कवितांचे निलंबन त्यांच्यासाठी योग्य वेळ ठरला.
थोडक्यात:
केसीआर यांचा राजकीय प्रवास काँग्रेसपासून सुरू होऊन स्वतंत्र तेलंगणापर्यंत पोचला.
बीआरएसच्या राष्ट्रीय महत्त्वाकांक्षेमुळे तेलंगणातील पकड कमी झाली.
अंतर्गत संघर्ष, कवितांचे आरोप आणि भाजपविरोधी भूमिका यामुळे बीआरएस अडचणीत सापडला आहे.
सत्तांतर, पक्षातील वाद आणि विरोधकांची रणनीती यामुळे तेलंगणातील राजकारण सध्या चुरशीचे आणि अनिश्चित आहे.
