नांदेड-स्वामी रामानंद तीर्थ मराठवाडा विद्यापीठातील संशोधक प्रा. डॉ. राजाराम माने आणि डॉ. झोयेक शेख यांच्या टीमने एक महत्त्वपूर्ण शोध लावला आहे. ज्यामुळे मानवी मूत्रापासून कार्बन पदार्थाची निर्मिती केली आहे. याच कार्बन पदार्थाचा वापर ऊर्जा निर्मितीसाठी करण्यात येत आहे. या संशोधनाला अमेरिकन पेटंट प्राप्त झाले असून, हे पेटंट स्वामी रामानंद तीर्थ विद्यापीठाच्या इतिहासात पहिलेच आहे.
मानवी मूत्रामध्ये असलेल्या कार्बन पदार्थाची निर्मिती केली आहे. आणि हा कार्बन पदार्थ ऊर्जा निर्मितीसाठी उपयोगी ठरू शकतो. याच शोधाचे पेटंट किंग साउद विद्यापीठ, सौदी अरेबिया यांच्याकडून वित्तीय सहाय्य घेऊन प्राप्त केले आहे. पेटंट मिळवलेल्या संशोधनाच्या मुख्य अंशांमध्ये मानवी मूत्रातून कार्बन नॅनो मटेरियल तयार करणे तसेच त्याचा वापर ऊर्जा निर्माण करण्यासाठी कसा केला जाऊ शकतो याबाबत माहिती दिली आहे.
या शोधाच्या माध्यमातून प्रा. डॉ. माने आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांनी एक अभिनव पद्धतीने ऊर्जा निर्माण करण्याचा मार्ग मोकळा केला आहे. तयार केलेल्या कार्बन नॅनो मटेरियलचा वापर हायड्रोजन निर्मितीसाठी करण्यात आला आहे. ज्याचा मोठ्या प्रमाणावर उपयोग इलेक्ट्रिक वाहनांसाठी होऊ शकतो. हायड्रोजन आधारित ऊर्जा प्रणालीचा वापर पर्यावरणास अनुकूल असून, त्याचा मोठा फायदा ऊर्जा क्षेत्रात होऊ शकतो.
संशोधनाच्या संपूर्ण खर्चाची जबाबदारी सौदी अरेबियाच्या किंग साउद विद्यापीठाने घेतली आहे. यामुळे संशोधकांना आवश्यक असलेला आर्थिक पाठबळ मिळाला आणि संशोधन पूर्ण करण्यास मदत झाली. किंग साउद विद्यापीठाचे सहाय्य आणि सहयोग संशोधनासाठी महत्त्वपूर्ण ठरले आहे.
या यशाबद्दल विद्यापीठाचे कुलगुरू डॉ. मनोहर चासकर आणि प्राध्यापक कुंभारखाणे यांनी डॉ. माने आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांचे अभिनंदन केले आहे.
सध्या डॉ. माने आणि त्यांच्या गटाचे संशोधन ‘ट्यालॉईड’ या पदार्थावर चालू आहे. या पदार्थाच्या कार्बनसोबत होणाऱ्या संयोगाचा वापर ऊर्जा निर्मितीसाठी होऊ शकतो. हे संशोधन भविष्यात आणखी एक महत्त्वपूर्ण टप्पा गाठू शकते. ज्यामुळे ऊर्जा उत्पादनाच्या क्षेत्रात नवा बदल होईल.
डॉ. माने यांना भारतीय मराठी विज्ञान परिषदेत वैशिष्ट्यपूर्ण संशोधक म्हणून गौरवण्यात आले. त्यांच्या संशोधनाच्या क्षेत्रातील योगदानामुळे त्यांना यापूर्वीही अनेक पुरस्कार मिळाले आहेत.
