एकीकडे नितीश कुमार आजारी आहेत, तर दुसरीकडे चंद्राबाबू नायडू मोदी सरकारवर नाराज आहेत. या पार्श्वभूमीवर, केंद्र सरकार आणि महाराष्ट्र सरकार हे आपला राजकीय शत्रू मानल्या जाणाऱ्या उद्धव ठाकरे यांच्याशी जवळीक साधण्याचा प्रयत्न करत असल्याचा एक व्हिडिओ समोर आला आहे.
या व्हिडिओमध्ये, सभागृहात शिवसेना पक्ष दोन गटांमध्ये विभागणारे सभापती राहुल नार्वेकर हे उद्धव ठाकरे यांच्या पायांना स्पर्श करताना दिसतात, तर उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस उद्धव ठाकरे यांच्यासमोर हात जोडताना दिसतात. या सगळ्यामुळे एक प्रश्न निर्माण झाला आहे – भाजप उद्धव ठाकरेंशी पुन्हा एकत्र यायला का उत्सुक आहे?
फडणवीस यांनी उद्धव ठाकरेंना ऑफर दिली आहे की त्यांनी निर्णय घ्यावा व पुन्हा एनडीएमध्ये सहभागी व्हावे. त्यांनी म्हटले आहे, “आम्ही तुमच्याकडे आशेने पाहत आहोत.” ज्या एकनाथ शिंदेंनी उद्धव ठाकरेंना धोका दिला, त्यांच्या पक्षाचे नाव आणि चिन्ह हडप केले, त्यांच्यापासून वेगळे करण्यासाठी भाजपने ही रणनीती आखली आहे का, असा प्रश्नही उपस्थित होतो.
आज मोदी सरकार अनेक अडचणींना सामोरे जात आहे. बिहार त्यांच्यापासून दूर जाताना दिसतोय, पुढे पश्चिम बंगालची निवडणूक आहे, आणि सर्वात मोठी चिंता लोकसभेची आहे. लोकसभेत मोदी सरकारची स्थिती बळकट नाही. सध्या त्यांच्याकडे २४० खासदार आहेत आणि डीडीपी, शिंदे गट, एलजेपी, जेडीएस यांच्यासारख्या लहान पक्षांच्या पाठिंब्यावर सरकार चालते आहे.
मोदी सरकारला अजूनही नितीश कुमार आणि चंद्राबाबू नायडू यांची गरज आहे. नायडूंकडे १६ आणि नितीशकुमारांकडे १२ खासदार आहेत. मात्र, नितीश कुमार यांची तब्येत ढासळत चालली आहे आणि नोव्हेंबरनंतर त्यांचा राजकीय प्रभाव संपुष्टात येईल, अशी शक्यता वर्तवली जात आहे. त्यांना मुख्यमंत्रीपदही मिळणार नसल्याचे बोलले जात आहे.
चंद्राबाबू नायडू पूर्ण बहुमताने आंध्रप्रदेशात सत्तेवर आहेत, पण केंद्र सरकारच्या काही धोरणांवर ते नाराज आहेत. लोकसभा मतदारसंघांच्या परिसीमनासंबंधी (Delimitation Commission) आणि बिहारप्रमाणे नागरिकत्व पडताळणीची प्रक्रिया आंध्रप्रदेशात होऊ नये, याबाबत त्यांचा आक्षेप आहे.
हीच पार्श्वभूमी लक्षात घेता, भाजप आता उद्धव ठाकरे यांना “ऑक्सिजन” म्हणून पाहत आहे. उद्धव ठाकरेंकडे ९ खासदार आहेत. जर ते ‘इंडिया’ आघाडीतून बाहेर पडले, तर भाजपला असा विश्वास आहे की सुप्रिया सुळे (८ खासदार) देखील त्यांच्यासोबत येतील.
ज्येष्ठ पत्रकार दीपक शर्मा यांचं मत आहे की उद्धव ठाकरे हे संयमी नेते आहेत, ते कोणताही निर्णय घाईघाईने घेणार नाहीत. १९ जुलै रोजी ‘महाविकास आघाडी’ची बैठक होणार असून, त्यात शरद पवार आणि राहुल गांधी यांच्याशी त्यांच्या चर्चा होणार आहेत. त्यानंतरच काही निर्णय घेतले जातील.
दरम्यान, सुप्रिया सुळे यांना भारत सरकारच्या शिष्टमंडळात सामील करण्यात आले होते, पण शरद पवार अजूनही आपल्या धर्मनिरपेक्ष भूमिकेवर ठाम आहेत.
लोकसभेत आजची परिस्थिती अत्यंत नाजूक आहे. जर १५–१७ खासदार इकडून तिकडे गेले, तर मोदी सरकार संकटात सापडू शकते. म्हणूनच भाजप उद्धव ठाकरे यांच्याशी जवळीक साधण्याचा प्रयत्न करत आहे.
२१ जुलैपासून पावसाळी अधिवेशन सुरू होत आहे, आणि त्या अधिवेशनात कोणती राजकीय समीकरणं बदलतील, हे पाहणं महत्त्वाचं ठरेल. दरम्यान, देवेंद्र फडणवीस आणि उद्धव ठाकरे यांची २४ तासांत दोनदा भेट झाली आहे. हे दर्शवते की काहीतरी घडते आहे.
पत्रकार सुधीर सूर्यवंशी यांच्या म्हणण्यानुसार, उद्धव ठाकरे यांचे खरे शत्रू भाजप नव्हे, तर एकनाथ शिंदे आहेत. एका कार्यक्रमात शिंदे यांनी उद्धव ठाकरे यांना नमस्कारही केला नाही. त्यामुळे तणाव वाढल्याचे स्पष्ट होते.
आज भाजपसाठी उद्धव ठाकरे यांच्याशी जवळीक साधणे ही राजकीय गरज बनली आहे. भाजपला वाटते की नायडू किंवा बिहार निवडणुकीनंतर काही प्रकारचा ‘प्रेशर ग्रुप’ तयार होऊ शकतो, आणि अशा वेळी उद्धव ठाकरे यांचे समर्थन महत्त्वाचे ठरेल.
उमाकांत लखेडा म्हणतात की पब्लिक मीटिंगमध्ये अशा चर्चा होत नाहीत. आज जे व्हिडिओ समोर आले आहेत, ते केवळ संकेत आहेत. प्रत्यक्ष निर्णय बंद दारांच्या मागे घेतले जातात.
भाजप उद्धव ठाकरे यांच्याशी जवळीक साधून महाविकास आघाडीत फूट पाडण्याचा प्रयत्न करत आहे का? शिवसेनेचे निवडणूक चिन्ह आणि नाव पुन्हा उद्धव ठाकरेंकडे जाण्याची शक्यता असल्यास, ते काही प्रमाणात समायोजन करण्यास तयार असू शकतात.
आज पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना उद्धव ठाकरेंची आवश्यकता आहे. पण उद्धव ठाकरे हेही परिपक्व नेते आहेत. भाजप काय ऑफर करत आहे, त्यातून जनतेला काय संदेश जाईल, याचा विचार करूनच ते कोणताही निर्णय घेतील.
